| 1. |
- Ciesielska, Danuta, et al.
(författare)
-
Doktoraty Polaków w Getyndze. Matematyka
- 2019
-
Ingår i: Analecta. Studia i materiały z dziejów nauki. - Warszawa : Instytut Historii Nauki PAN. - 1509-0957. ; 28:2, s. 73-116
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- The article provides information about the documents held in the archives of the Georg August University in Göttingen (Georg-August-Universität Göttingen), pertaining to the efforts of Poles who wanted to obtain a doctorate in mathematics. In the years 1892–1922, ten Poles were awarded doctorates in exact sciences in Göttingen, including fi ve in mathematics. Michał Feldblum from Warsaw, Hugo Steinhaus from Jasło and Arnold Walfi sz from Warsaw received doctorates in pure mathematics, Władysław Bortkiewicz from Saint Petersburg in mathematical statistics and Jan Kroo from Krakow in mathematical physics. From the documents related to these fi ve doctoral proceedings, the authors have extracted the information that has not been hitherto published, including the opinions on doctoral dissertations (by Hilbert, Landau, Lexis, and Voigt), exam questions, opinions on the results achieved by doctoral students, and handwritten CVs. The documents have been translated into Polish.
|
|
| 2. |
- Ciesielska, Danuta, et al.
(författare)
-
W świątyni nauki, mekce matematyków : Studia i badania naukowe polskich matematyków, fizyków i astronomów na Uniwersytecie w Getyndze 1884-1933
- 2022. - 1
-
Bok (refereegranskat)abstract
- Książka jest pierwszym kompleksowym i opartym na materiałach archiwalnych opisem studiów i staży naukowych Polaków, którzy immatrykulowali się na Uniwersytecie w Getyndze w latach 1884-1933i podjęli studia w zakresie nauk ścisłych. Pierwszy rozdział pracy stanowi wprowadzenie metodologiczne, w rozdziale drugim przedstawiono rozwój nauk ścisłych na uczelni w Getyndze od jej założenia do wypędzenia uczonych przez rządy nazistowskie w 1933 roku. Rozdział trzeci został poświęcony ogólnym problemom związanym ze studiami w Getyndze. W rozdziałach czwartym i piątym - w porządku chronologicznym - przedstawiono Polaków, którzy odbywali staże naukowe w getyńskiej wszechnicy, oraz osoby, które uzyskały tu doktorat filozofii z matematyki, statystyki matematycznej i fizyki albo zdawały egzamin doktorski z tych dyscyplin. Krótkim podsumowaniem badań jest rozdział szósty omawiający rolę byłych getyńskich studentów w II Rzeczypospolitej Polskiej w dwudziestoleciu międzywojennym. Ważną częścią publikacji jest przedostatni rozdział zawierający krótkie biogramy niemal osiemdziesięciu Polek i Polaków, którzy immatrykulowali się na Uniwersytecie w Getyndze. Biogramy zostały uzupełnione informacjami archiwalnymi zgromadzonymi w trakcie kwerend w Getyndze, a także w wielu polskich oraz zagranicznych archiwach i bibliotekach. Kilka not to pierwsze biograficzne opracowanie informacji o tych postaciach. Atutami monografii są bogata dokumentacja oraz materiał ilustracyjny pozyskany z archiwów polskichi zagranicznych. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do pracowników naukowych oraz studentów interesujących się historią matematyki, fizyki, astronomii i statystyki matematycznej. Może też zaciekawić osoby zainteresowane historią uniwersyteckiej edukacji, w tym polsko-niemieckimi kontaktami naukowymi w okresie 1870-1939, oraz historyków filozofii, logiki i chemii.
|
|
| 3. |
- Jóźwik, Izabela, et al.
(författare)
-
Stefan Kempisty (1892-1940)
- 2017
-
Ingår i: Antiquitates Mathematicae. - : Polskie Towarzystwo Matematyczne. - 1898-5203 .- 2353-8813. ; 11:1, s. 61-111
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- Stefan Kempisty był polskim matematykiem zajmujacym sie funkcjami zmiennej rzeczywistej, teoria mnogosci, całkami, funkcjami przedziału i teoria pola powierzchni. W 1919 roku obronił prace doktorska ,,O funkcjach nawpołciagłych" na Uniwersytecie Jagiellonskim w Krakowie, a promotorem był Kazimierz Zorawski. W grudniu 1924 roku habilitował sie na Uniwersytecie Warszawskim i w latach 1920--1939 pracował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Opublikował ponad czterdziesci prac naukowych i trzy podreczniki z analizy rzeczywistej oraz jedna monografie. Reprezentował w swoich pracach i na seminariach szkołe warszawska. Nazwisko Kempistego w matematyce pojawia sie w zwiazku z definicja funkcji quasi-ciagłej, roznymi ciagłosciami funkcji wielu zmiennych, klasyfikacja funkcji Baire'a, Younga i Sierpinskiego, funkcjami przedziału oraz całkami Denjoy'a i Burkilla.Zainteresowalismy sie Kempistym ze wzgledu na jego dorobek naukowy, pewne niewyjasnione informacje osobiste oraz 125 rocznice urodzin przypadajaca w 2017 roku. Przedstawiamy wiec jego biografie, udział w konferencjach, sylwetki zony Eugenii i corki Marii oraz jego dorobek naukowy. Wszystkie informacje o nim pochodza z wielu zrodeł.
|
|
| 4. |
- Maligranda, Lech, 1953-, et al.
(författare)
-
100 lat matematyki na Uniwersytecie w Poznaniu 1919-2019
- 2021
-
Bok (refereegranskat)abstract
- Książka przedstawia historię matematyki na Uniwersytecie w Poznaniu od jego powstania po rok 2019. Po krótkim omówieniu losów Polski w tym czasie i dziejów Uniwersytetu, szczegółowo analizowany jest rozwój matematyki na tej uczelni. Obficie ilustrowana fotografiami, solidnie udokumentowana, opowiada o licznych osiągnięciach Wydziału i jego pracownikach naukowych, prezentuje sylwetki 115 spośród nich. Jest to lektura dla każdego zainteresowanego historia polskiej matematyki, w szczególności tej rozwijanej na Uniwersytecie w Poznaniu.
|
|
| 5. |
- Maligranda, Lech, 1953-, et al.
(författare)
-
Aleksander Rajchman (1890-1940)
- 2017
-
Ingår i: Wiadomosci Matematyczne. - Warszawa : Polskie Towarzystwo Matematyczne. - 2080-5519. ; 53:1, s. 43-82
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- W matematyce istnieja takie pojecia jak: twierdzenie Rajchmana, miara Rajchmana, zbior Rajchmana, algebra Rajchmana, zaostrzone prawo wielkich liczb Rajchmana, teoria Rajchmana formalnego mnozenia szeregow trygonometrycznych oraz nierownosci Rajchmana i Rajchmana-Zygmunda.Aleksander Michal Rajchman nalezy do grupy wybitnych matematykow polskich i otrzymal znaczace wyniki w zakresie teorii szeregow trygonometrycznych, funkcji zmiennej rzeczywistej oraz rachunku prawdopodobienstwa. Jego dzialnosc naukowa i osiagniecia w tematyce szeregow trygonometrycznych zostaly omowione przez jego ucznia, Antoniego Zygmunda w 1987 roku. Od tamtego czasu postac Rajchmana bardzo nas interesowala zarowno pod wzgledem biograficznym, jak i naukowym. Okazalo sie, ze zarowno opracowanie Zygmunda, jak i inne, wymagaja gruntownego uzupelnienia. W niniejszej pracy uzupelnilismy miedzy innymi spis jego prac matematycznych i spoleczno-politycznych.
|
|
| 6. |
- Maligranda, Lech, 1953-
(författare)
-
„B” jak przestrzeń Banacha : [“B” as Banach space]
- 2020
-
Ingår i: Wiadomosci Matematyczne. - Warszawa : Polskie Towarzystwo Matematyczne. - 2080-5519. ; 56:1, s. 15-27
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- W związku ze stuleciem pracy doktorskiej Stefana Banacha, przyjętej do oceny 24 czerwca 1920 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i opublikowanej w 1922 roku w Fundamenta Mathematicae, w artykule omówiona zostanie sprawa wprowadzenia nazwy ,,B-przestrzeń" i ,,przestrzeń Banacha". Niniejszy artykuł został podzielony na cztery części: klasyczne przestrzenie unormowane i przestrzenie metryczne przed 1920 rokiem, przestrzenie liniowe unormowane i zupełne, B-przestrzenie i przestrzenie Banacha, a na koniec wspomine są także przestrzenie quasi-Banacha.
|
|
| 7. |
- Maligranda, Lech, 1953-
(författare)
-
Doktorat i doktoranci Stefana Banacha
- 2020
-
Ingår i: Antiquitates Mathematicae. - Warszawa : Polskie Towarzystwo Matematyczne. - 1898-5203 .- 2353-8813. ; 14:1, s. 89-149
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- W związku ze stuleciem rozprawy doktorskiej Stefana Banacha w 2020 roku, opisana została procedura jego doktoratu oraz siedmiu jego doktorantów, w tym trzech którzy ukończyli doktorat na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Matematycy, którzy ukończyli doktorat to byli: Stanisław Mazur w 1932 roku, Józef Schreier w 1934 roku i Meier Eidelheit w 1938 roku. Na początku 1941 roku czterech kolejnych rozpoczęło studia doktoranckie (aspiranturę) na Lwowskim Uniwersytecie im. Iwana Franki, które miały trwać trzy lata. Byli to: Andrzej Alexiewicz, Moisaj Gertwagen, Michał Skalski i Zygmunt Zahorski. Jednak 22 czerwca 1941 roku, po najeździe Niemiec na ZSRR w lipcu 1941 roku, zamknięto uczelnie i to był koniec ich studiów doktoranckich. W pracy zebrano wszystkie znane informacje o ukończonym przez Banacha doktoracie oraz o jego doktorantach, zakończonych oraz rozpoczętych. Zebrane zostały krótkie dane o Banachu i jego siedmiu doktorantach, a następnie omawiane są procedury każdego z nich dla uzyskania doktoratów na Uniwersytecie we Lwowie lub ewentualnie na innej uczelni.
|
|
| 8. |
- Maligranda, Lech, 1953-
(författare)
-
Doktoraty honoris causa matematyków na Uniwersytecie w Poznaniu w latach 1919–2019
- 2019
-
Ingår i: Antiquitates Mathematicae. - Warszawa : Polskie Towarzystwo Matematyczne. - 1898-5203 .- 2353-8813. ; 13:1, s. 113-144
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- Honorary doctorates of mathematicians at the University of Poznan in 1919-2019In the years 1919-2019 at the University of Poznań was awarded nine honorary doctorates for mathematicians, while two other candidates did not obtain the approval of a higher authority. Mathematicians from Poland and abroad received them. The purpose of this work is to provide information on nine mathematicians who were given the title and two persons who were refused. An important part of this description are photos attached to it.
|
|
| 9. |
- Maligranda, Lech, 1953-, et al.
(författare)
-
Franciszek Włodarski (1889-1944)
- 2017
-
Ingår i: Antiquitates Mathematicae. - : Polskie Towarzystwo Matematyczne. - 1898-5203 .- 2353-8813. ; 11:1, s. 3-35
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- Franciszek W{\l}odarski was a Polish mathematician, working in geometry and topology. In 1911 he defended his Ph.D. thesis {\it Projective geometry of the ball in terms of analytic vector} at the University of Fribourg in Switzerland. He published seven scientific papers, two textbooks and translated in 1917, from Italian into Polish, the book by Federigo Enriques, {\it Lectures on Projective Geometry}. His life and scientific achievements are described. Paper finishes with a full list of his scientific achievements, including his invention patented in the years 1929-1930 in four countries.
|
|
| 10. |
- Maligranda, Lech, 1953-, et al.
(författare)
-
Informacje o studiach Mariana Rejewskiego w Getyndze w œświetle archiwaliów [Information on Marian Rejewski's studies in Göttingen in the light of archives]
- 2020
-
Ingår i: Wiadomosci Matematyczne. - Warszawa : Polskie Towarzystwo Matematyczne (PTM). - 2080-5519. ; 56:2, s. 319-335
-
Tidskriftsartikel (refereegranskat)abstract
- W latach 1885-1933 na Uniwersytecie Georga-Augusta w Getyndze matematykę studiowało ponad dziewięćdziesięcioro Polek i Polaków, a w interesującym nas czasie, na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku czterechPolaków i jedna Polka. Dla wielu polskich studentów getyńskie studia stały się początkiem œświatowej kariery, ukształtowały ich warsztat badawczy. Wœród nich aż pięciu uzyskało w Getyndze doktorat z matematyki. Byli to, w kolejnośœci chronologicznej uzyskania stopnia, Władysław Bortkiewicz - u Lexisa, Michał Feldblum i HugoSteinhaus - u Hilberta, Jan Kroo u Waldemara Voigta oraz Arnold Walfisz u Edmunda Landaua. Szczegółowe informacje, w tym recenzje rozpraw, pytania egzaminacyjne i kopie dyplomów znajdziemy w pracy [4].Tymczasem krótki epizod studiów w ,,mekce matematyków’’ dla Mariana Rejewskiego nie był tak ważny jak dla nich. Dlaczego tak się stało? Odnalezione przez nas archiwalia pozwalają się przyjrzeć temu zagadnieniu bliżej.
|
|
